Een kalf in de kerk
Op Tweede Pinksterdag 1595 arriveert dominee Theodorus Jacobi in Apeldoorn. Hij brengt een officiële brief mee van het Hof van Gelre in Arnhem. In de brief staat dat de geestelijke zorg van Apeldoorn voortaan op gereformeerde leest geschoeid moet worden. De katholieke dorpspastoor Voet moet zijn religieuze taken overdragen aan Jacobi, die deze ochtend voor het eerst de kansel van de dorpskerk beklimt...
Veel Apeldoorners, die gesteld waren op hun pastoor, zitten niet te wachten op de nieuwe predikant. Terwijl een minderheid van de parochianen schoorvoetend in de kerkbanken plaatsneemt, verzamelt zich buiten een kleine menigte dorpelingen. Met hun aantal zwelt ook het rumoer aan. De dominee kan zich met moeite verstaanbaar maken. De consternatie bereikt een hoogtepunt als er een kalf de kerk in wordt gejaagd, niet veel later gevolgd door een lallende dronkenman. Dominee Jacobi ziet zich gedwongen de dienst te staken. De schout noch de kerkmeesters komen hem te hulp.
Alsnog gereformeerd
Maar het Hof in Arnhem laat het er niet bij zitten. De schout en de kerkmeesters worden op het matje geroepen en de grootste onruststokers gestraft. Pastoor Voet ontruimt alsnog de pastorie en dominee Jacobi eist zijn plek op de kansel op. Gaandeweg wennen ook de meeste Apeldoorners aan de nieuwe situatie en voegen ze zich naar de protestantse kerkleer. Degenen die het katholieke geloof toch trouw blijven, kunnen dat alleen nog beoefenen in het geheim. Apeldoorn is gereformeerd.
Doopvont
De oude kerk blijft het onbetwiste middelpunt van Apeldoorn maar wordt ontdaan van alle roomse parafernalia, waarbij ook de oude doopvont buiten de kerk belandt. Daar op de markt fungeert hij als opstapje voor de dorpsomroeper. Ook schijnen marktkooplieden er hun messen op geslepen te hebben.
