Loenen krijgt een waterval
Vlak bij het dorp Loenen wordt in 1869 de Vrijenbergspreng gegraven om water naar het Apeldoorns Kanaal aan te voeren. Om het verval goed op te kunnen vangen en vanwege de sterke stroming, heeft deze spreng op twee plekken een waterval. Met een totale lengte van zes kilometer en een hoogteverschil van maar liefst 15 meter is de Loenense waterval de hoogste van Nederland.
De populaire reisschrijver dominee Jacobus Craandijk schrijft in 1888 in zijn boek Nieuwe Wandelingen door Nederland over deze spreng het volgende:
"Het is geen Zwitsersche of Noorweegsche bergstroom, die donderend neerstroomt langs magtige klippen en wolken van schuim doet opstuiven in zijn geweldige verbolgenheid. Wij zouden wel dwaas moeten zijn, om iets dergelijks hier op de Veluwe te verwachten en verkeerd zouden wij doen, als wij de herinnering aan zulke overweldigende natuurtooneelen 't genoegen lieten bederven, dat het gezigt van dezen Loenenschen waterval ons bereiden kan."
Mede door de aandacht van Craandijk ontwikkelt de Loenense waterval zich tot een echte toeristische attractie waarvan tal van souvenirs en ansichtkaarten verkocht worden. Ook nu is het nog steeds een populaire bestemming, vooral voor wandelaars. Via wandelpaden en de stenen trappen die naast de twee watervallen zijn aangelegd, kun je de spreng helemaal volgen.
