Landdag van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm op Fort Java
Op 29 september 1923 wordt Fort Java in het Paleispark belegerd. Althans, daar heeft het alle schijn van… Fort Java is een van de drie kunstmatige heuvels in het Paleispark dat in de winter van 1853-1854 aangelegd zijn. De oorspronkelijke functie van deze forten is onduidelijkheid, maar het blijkt een heel geschikte plek voor de Landdag van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm van Gelderland en Overijssel.
Anti-revolutie
De Bijzondere Vrijwillige Landstorm bestaat uit mannen, maar op deze zonnige septemberdag hebben velen van hen ook hun verloofde, echtgenote en soms ook kinderen meegebracht. De dag staat immers vooral in het teken van een aangenaam samenzijn. Natuurlijk is er ook een officieel gedeelte van het programma. Maar liefst twee ministers en diverse andere notabelen spreken de menigte toe. Ze herinneren de toehoorders aan november 1918 toen de socialisten onder leiding van Troelstra probeerden om, net als in Rusland, ook in Nederland de revolutie op gang te brengen. Toen hadden velen zich spontaan opgeworpen om “Land en Koningin te beschermen” en zo de opstand verijdeld. Uit die spontane burgerrespons is de Bijzondere Vrijwillige Landstorm ontstaan. Door massaal de onvoorwaardelijke steun voor koningin en regering uit te dragen, zullen revolutieprekers en andere onruststokers zich wel twee keer bedenken, zo is het idee.
Oranjecompagnieën
De Bijzondere Vrijwillige Landstorm staat in een traditie, zeker in Apeldoorn. Een eeuw eerder hebben zich in de nadagen van de Franse bezetting al Apeldoornse mannen verenigd in twee ‘Oranje Burgercompagnieën’. Dat gebeurde toen op initiatief van de gepensioneerde admiraal Van Kinsbergen. De verbinding tussen Apeldoorn en de Oranjes is in de honderd jaar sindsdien alleen maar hechter geworden. Zeker sinds koning Willem III en daarna koningin Wilhelmina Paleis Het Loo als residentie hebben gekozen. Het Paleispark is dan ook zonder meer een uitstekende locatie voor de Landdag in 1923.
Donderende hoera's
De minister beëindigde zijn toespraak met de volgende woorden: “Mocht troon en vader land, wat God verhoede, weer in gevaar worden gebracht, dan kan de regeering op den Vrijwilligen Landstorm rekenen. Leve het Vaderland! Leve de Koningin! Oranje boven!” Kreten die, volgens de aanwezige reporter van de Nieuwe Apeldoornsche Courant worden beantwoord met “donderende hoera's” en “daarna zette de muziek ‘Wien Neerlandsch Bloed’ in, dat door allen staande werd medegezongen.”
De koningin moet de steunbetuigingen vanuit haar paleis hebben kunnen horen...
.webp)
